HSG

HSG NEDİR

Rahim filmi olarak bilinen “Histerosalpingografi” (HSG) rahim boşluğunun ve her iki tüpün değerlendirilmesinde x ışınları kullanılarak yapılan bir röntgen incelemesidir. İnfertilite (kısırlık) tedavisi görmesi gereken hastalarda tüplerin açık veya kapalı olduğunu anlamak için çekilir. Tüplerin durumuna göre tedavi planlanır.

Rahim filmi genellikle çocuk isteği olan hastalarda tüplerin geçirgenliğinin incelenmesi için uygulanmaktadır. Bazen rahim şekil anomalilerinde, myom ve polip gibi hastalıkların tanısında da kullanılmaktadır.

HSG Ne Zaman Çekilir

HSG genellikle adet kanaması kesildikten sonraki ilk günlerde çekimi tercih edilmektedir.  Adetliyken çekilen HSG enfeksiyon ve endometriosis hastalığı gibi riskler taşımaktadır. Adet kesildikten sonra çekilmesinin nedenleri arasında;

• Adetten temizlenme yeni olduğu için gebelik şansı bu dönemde bulunmamaktadır. Bu nedenle muhtemel olarak oluşan yeni bir gebeliğe zarar verilmemiş olunur.
• Adetin ilerleyen günlerinde rahim içi kalınlaşacak bu da rahim içindeki olası kitleleri gizleyecek ve görüntünün netliğini azaltacaktır.
• Adet dönemi ve adet döneminden hemen sonra rahim ağzı kanalı (cervical kanal) açıktır. Zaman ile rahim ağzı kanalı kapanacak bu da bu bölgeye yerleştirilen kateterden içeriye opak maddenin girişini engelleyecektir.

HSG Nasıl Çekilir

Öncelikle hastaya muayene spekulumu takılır ve rahim ağzı görülür, rahim ağzına doğru ince bir kanül uzatılır. Bu kanül aracılığıyla kontrast sıvı rahim içine yavaş yavaş verilir ve röntgen filmi çekilir. Kontrast madde tüplere gelince hasta hafif bir ağrı duyabilir. Tüpler açıksa kontrast madde karın boşluğuna yayılır.

HSG normalse her iki tüp de açık ve rahim içinni şeklinin normal olduğu anlamına gelir. Rahim içinde bir kitle (myom ya da polip gibi) varsa ya da tüpler kapalıysa HSG’de bu durum anormal bir görüntü oluşturur.

Önemli olan HSG’de tüplerin açık izlenmesi kapalı izlenmesine göre daha güvenilirdir. Çünkü, HSG’de tüpler çekim sırasında kasılarak kapalı gibi görünebilmektedir. HSG’de verilen madde ile kapalı olan tüpün rahim içine verilen madde sayesinde açılma durumu gözlemlenebilir. Bu nedenli HSG sonrası gebe kalanlar olabilmektedir.

Işlemden sonra ki 1-2 gün boyunca hasta ara ara hafif kramplar hissedebilir. Vajinal kanama çok az görülebilir.

HSG Kimler İçin Uygun Değildir

• Rahim ağzı darlığı olanlarda
• Rahim ağzı yarası olanlar ile vajinal veya servikal (rahim ağzı) enfeksiyonu olanlar
• Rahim ağzından veya rahim içinde kanser veya kanser şüphesi olan kişilerde HSG uygun değildir.

HSG Çekimi Sırasında Karşılaşılabilecek Riskler

• Rahim ve tüpleri, karın içerisinde meydana gelen enfeksiyon oluşumu
• Rahim içerisine verilen kontrast maddeye karşı alerji
• Vajinal kanama, lekelenme
• Bayılma ve baş dönmesi
• Radyasyon riski (HSG sırasında az miktarda röntgen ışını verilir)

Rahim filmi kadının rahim, tüp veya yumurtalık organlarına zarar verecek, şekillerini bozacak bir işlem değildir. Kadının doğurganlık kapasitesi üzerinde herhangi olumsuz bir etki göstermez, tüplerlerde oluşacak açılma nedeniyle hamilelik oluşumunu da sağlayabilir.

HSG Filmi Çekimi Sonrası

• Çok az miktarda kanama veya lekelenme görülebilir ve bir iki gün içerisinde kesilmemesi durumunda doktor kontrolü gerekebilir.
• Rahim filmi çekilmesi ve rahim içerisine verilen ilaç adet gecikmesine veya adet düzensizliğine neden olmaz.
• Filmin çekildiği gün cinsel ilişki yasak değildir fakat hastanın hafif ağrıları oluşabileceğinden cinsel ilişkinin aynı gün yaşanması pek mümkün olmayacaktır.
• Filmin çekilmesi verilen röntgen ışınları veya film sırasında verilen ilaç oluşacak gebelik için tehdit unsuru oluşturmaz. Filmin çekildiği ay gebelik oluşmasında sakınca bulunmamaktadır.
• Filmin çekildiği gün sızıntı şekilde akıntı yaşanabilir.

HSG’de Tüplerin Kapalı Görünmesine Rağmen Açık Olması Durumunda

Işlem sırasında opak maddenin hızlı verilmesi, rahimden tüplerin bağlandığı kısımda reaksiyonel olarak spasm (kasılma) oluşturarak ilacın batın içine gitmesine engel olabilir. Gerçekte tüpler açık olduğu halde filmde kapalıymış gibi bir durum ortaya çıkar.

Bu durumda;

İlaç daha yavaş verilerek HSG filmi tekrarlanır ve tüpler yeniden değerlendirilir veya

Laparoskopi ile kesin tanı konur.

• Tüplerin tam olarak açık olup olmadığını önemlidir. Çünkü tüpleri laparoskopide tam olarak kapalı görülen bir kişide uygulanacak tek tedavi yöntemi tüp bebek işlemi olacaktır.