KÜRTAJ NEDİR
Kürtaj, doğru tabiriyle “küretaj” anlamına gelmektedir. Gebelik terminasyonu, gebelik sonlandırılması veya dilatasyon-küretaj olarak tıbbi literatürde yer almaktadır.
Halk arasında yapılan kürtaj işlemi (tıbbi tahliye) için “kürtaş” , “gebelik sonlandırma” , “küretaj”, tabirleri de kullanılmaktadır. Kürtaj işlemi gebelik sonlandırma dışında da tanı amaçlı biopsi veya tedavi amaçlı bir işlem olarak da uygulanmaktadır. Bu işlem de tıp dilinde D&C (dilatasyon ve küretaj) olarak ifade edilir.
Kürtaj genel kullanılan adı ile rahim içinden bir doku almak, istenilmeyen gebeliklerin sonlandırılması anlamına gelir. Kürtaj işlemi yasal olarak 10 haftalık gebeliğe kadar (yaklaşık iki, iki-buçuk ay kadar eder) mümkündür. Gebelik kesesi çok küçük olmadığı sürece 5-6 haftaya kadar kürtaj yapılabilir. Ancak gebelik kesesi kürtaj yapılan aletin (kanül) ucuna gelmeyecek kadar küçükse gebeliğin alınamaması riski vardır bu durumda kesenin biraz daha büyümesini bekleyip daha sonra kürtaj yapılması tercih edilebilir.
Kürtaj her zaman Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı olan hastane ve kliniklerde olunmalıdır.
Kişiye birden fazla kürtaj yapılması konusunda herhangi bir sınırlama yoktur. Kızlık zarı çok geniş ve aletlerin geçmesine müsait olanlarda bazen kürtaj mümkün olabilir ancak çoğunlukla mümkün değildir. Muayene ile kısmen anlaşılabilir ancak işlem sırasında kızlık zarının yırtılmayacağının garantisi verilemez. Kürtajdan sonra yaklaşık 30-40 gün sonra ilk adet görülür.
Kürtaj bir doğum kontrol yöntemi olarak kullanılmaz. İstenmeyen gebelikleri önleyebilmek için öncelikle modern aile planlaması yöntemleri etkin bir şekilde uygulanmalı ve her şeye rağmen istenmeyen bir gebelik ortaya çıkmışsa son çare olarak kürtaja başvurulmalıdır.
Kürtaj ilk olarak jinekolojik muayene ve ultrasonografi ile başlar. Doktor bu aşamada gebeliğin büyüklüğünü ultrason ile tespit eder ve işlem ile ilgili değerlendirme yapar. Son adet tarihine göre hesaplanan ve 10. gebelik haftasından büyük gebeliklerin sonlandırılması kanunen yasak ve risklidir.
Kürtaja karar vermeden önce sadece pozitif olan gebelik testine itibar edilmemeli, mutlaka ultrason ile gebeliğin varlığı rahim içinde yerleştiği teyit edilmelidir.
Gebelik haftası son adetin ilk gününden itibaren hesaplanır.
Kürtaj genel anestezi ya da lokal anestezi ile yapılabilir.
Sedasyon ile anestezi
Genel kanı kürtajın genel anestezi ile yapılması yönündedir. Bu sayede hem hasta ağrı ve acı duymaz, hem de işlemden kaynaklanan komplikasyon riski en aza indirilmiş olur. Hasta uyur, bilinci kapalıdır, hiçbir ağrı duymaz. Ayrıca hasta yapılan işlemi görmediği için psikolojik olarak olumsuz da etkilenmez.
Lokal anestezi
Lokal anestezi uygulandığınıda rahim ağzının her iki yanına ilaç enjekte edilir. Bu anestezi sadece rahim ağzı özel bujiler ile dilate edilirken duyulan ağrıyı azaltaması içindir, hasta lokaltezi ile yapılan işlemlerde acı duyulabilir. Hasta uyumaz, bilinci yerindedir. Rahim ağzına uyuşturucu ilaç içeren iğne yapılır. Kürtaj sırasında kasıklarda adet ağrısı gibi bir ağrı hissedilebilir. Kürtaj bitiminde ağrı geçer. Her iki kürtajda anestezi teknisyenleri tarafından değil doktor tarafından yapılması gerekir.
Kürtaj tıbbi olarak sadece istenmeyen gebeliğin sonlandırılması için kullanılmaz. Özellikle kadınların adet kanaması bozukluklarında, menopoz sonrası kanamaların tetkiki amacıyla ve kısırlık araştırmalarında yumurtlama olup olmadığını anlayabilmek için kürtaj işlemi uygulanabilir.
ÜLKEMİZDE KÜRTAJ mutlaka hastanın rızası ile yapılır.
Kürtaj için kişinin 18 yaşından büyük ve bekar ise kendi rızası ile, evli işe eşinin imzası ile gerekmektedir. 18 yaşından küçük olanların kürtaj olmaları kanunen yasaktır. Kürtaj’ın YASAL olarak yapılabilmesi için gebelik yaşının 10 haftayı geçmemiş olması gerekmektedir.
Son adet tarihi, son adetin ilk (başlangıç) günüdür. Gebelik bu gebelik haftasının daha üstünde ise anne ve babanın rızası olsa bile resmi kurumlarda yapılamaz.
Ancak gebeliğin devam etmesi anne için hayati bir tehlike oluşturuyorsa, örneğin annede şiddetli bir kalp, böbrek, karaciğer hastalığı, astım veya hipertansiyon gibi bir durum varsa veya gebelik için zararlı olabilecek ilaçlar kullanmak zorunda ise “anne hayatı düşünülerek” gebelik haftasına bakılmaksızın gebelik sonlandırılabilir.
Yine rahim içindeki bebekte yaşamla bağdaşmayan veya doğduktan sonra yaşamını büyük ölçüde etkileyecek bir problem olduğu ultrason veya tarama testleriyle tesbit edilirse “bebek hayatı düşünülerek” gebelik tahliye edilebilir. Her iki durumda da yapılan işlem tedavi edici yani “Terapotik küretaj” olarak anılır.
İlaçlar Kürtaj Yöntemİ
Gebeliğin sonlandırılmasında kullanılan bazı ilaçlar vardır. Fakat kullanılan bu ilaçlar hasta için çok tehlikeli sonuçlar doğurabilir, kesinlikle önerilmez. Cerrahi yöntemlere ek olarak bu konuda doktor tarafından kontrollü olarak kullanılır. Hastaya reçete edilmez, kendine kendine kullanımına izin verilmez.